Art Spiegelman - The Complete Maus

The Complete Maus is een graphic novel van de Amerikaanse auteur Art Spiegelman. Het is een semiautobiografisch stripboek dat de overlevingsstrijd van Spiegelmans vader, Vladek een Poolse Jood, weergeeft tijdens de Holocaust en zijn verblijf in het concentratiekamp van Auschwitz portretteert. Oorspronkelijk was Maus een strip van drie pagina's. In 1977 publiceerde Spiegelman een uitgebreidere versie in het tijdschrift RAW. Vervolgens verscheen de strip in twee delen My Father Bleeds History en And Here My Troubles Began. In 1992 won de gebundelde versie de Pulitzerprijs

Maus is een postmoderne strip, een meesterwerk dat via visuele metaforen en de traumatische ervaringen van Spiegelmans vader toont tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast handelt het over de problematische vader-zoonrelatie tussen Art en Vladek en de fragiliteit van het geheugen en orale overdracht. Het is een samensmelten van de beelden van Art en de woorden van Vladek, inclusief taalfouten.

Het gebruik van antropomorfisme om de verschillende etnische en nationale identiteiten weer te geven, kenmerkt de visuele stijl van Spiegelman. Zo worden de joden, Duitsers, Polen en Amerikanen afgebeeld als muizen, katten, varkens en honden. Deze visuele metafoor verwijst naar de propaganda die de nazi's gebruikten om de joden te ontmenselijken door ze als ongedierte af te beelden. Bovendien is identiteit inwisselbaar in Maus, want het zijn maskers die op- en afgezet kunnen worden. Zo draagt Vladek bijvoorbeeld een varkensmasker wanneer hij zijn joodse identiteit moet verbergen. Tot slot gebruikt Spiegelman in Maus de beeldspraak van de nazi's om deze symbolisch te vernietigen. De sobere zwart-wittekeningen ondersteunen het verhaal in al zijn hardheid.

Maus is erg bruikbaar in het secundair onderwijs. Het is een moderne variant van de fabel en staat bol van de metaforen, een perfecte instap om dit literaire genre te kaderen. Bovendien biedt het kansen om, in samenspraak met bijvoorbeeld de leerkrachten geschiedenis of cultuurwetenschappen, vakoverschrijdend te werken tijdens een projectweek.